Celem terapii pedagogicznej jest stymulowanie ogólnego rozwoju dzieci i młodzieży. Zadaniem terapii jest również łagodzenie zaburzeń emocjonalnych, będących efektem niepowodzeń szkolnych oraz utraconej wskutek tych niepowodzeń motywacji do nauki, a także obniżonej samooceny.

Terapia pedagogiczna nie jest równoznaczna z nauczaniem i nie służy wyrównywaniu zaległości i braków w nauce.

 

 

Cele terapii pedagogicznej:

 

• podniesienie efektywności uczenia się (poprawa czytania, pisania, porównywania, analizowania, wdrażanie do samokontroli),

•    usprawnienie zdolności koncentracji uwagi,

•    nauczenie się sposobów radzenia sobie ze stresem,

•    wspomaganie rozwoju psychicznego – budowanie wiary we własne siły,

•    kształtowanie umiejętności współdziałania w grupie,

•    rozwijanie samodzielności,

•    eliminowanie przyczyn i przejawów zaburzeń.

 

 

Warunki skuteczności terapii:

 

1. wczesne jej rozpoczęcie przez dzieci, u których dostrzegamy opóźnienia rozwoju funkcji niezbędnych do uczenia się (już w wieku przedszkolnym),

 

2. systematyczne uczestnictwo w zajęciach terapeutycznych przez okres co najmniej dwóch lat,

 

3. praca w domu! zgodnie ze wskazówkami terapeuty.

 

 

 

Pamiętaj! Nigdy nie jest za późno na udział w terapii i pracę związaną z pokonywaniem trudności w nauce i przyswajaniu wiedzy.

 

Rodzicu, oto objawy, które mogą być przyczyną trudności w szkole:

 

Zaburzenia analizy i syntezy wzrokowej:

– trudności w różnicowaniu kształtów graficznych, zapamiętywaniu i odwzorowywaniu z modelu lub z pamięci,

– trudności w rozpoznawaniu znaków i przedmiotów zbliżonych wielkością, kształtem,

– mylenie liter: a-o, m-n, l-f- ł, e-c,

– mylenie liter o zbliżonym kształcie a różnym położeniu w stosunku do osi pionowej, np. p-g, d-blub osi poziomej, np. u-n, b-p, d-g,

– odwracanie kolejności liter w wyrazach, np. pan – nap,

– opuszczanie drobnych elementów graficznych liter, np. kropki nad i, ogonka przy ą, ę,

– zapisywanie liter wybiegając poza linie, pismo nierówne, rozchwiane,

– robienie za dużych lub za małych odstępów między literami.

 

Jak pomóc dziecku?

 

Zestaw ćwiczeń:

 

– ćwiczenia na materiale geometrycznym (figury geometryczne, mozaika geometryczna, tangram),

– dowolne manipulowanie figurami geometrycznymi,

– różnicowanie figur geometrycznych pod względem kształtu, barwy, grubości, wielkości. Wyszukiwanie figur jednakowych i podobnych. Układanie figur we wzory dowolne i według podanego wzoru,

– ćwiczenia przy pomocy stempli z figurami geometrycznymi, klocków – budowanie całości z części,

– ćwiczenia na materiale obrazkowym – układanki obrazkowe, loteryjki i domina, układanie w całość pociętych obrazków, pocztówek; rozpoznawanie i nazywanie przedmiotów na obrazkach; podział przedmiotów na grupy, np. rośliny, zwierzęta, owoce, warzywa, meble, przybory szkolne (rozwijanie myślenia logicznego, np. mak – do czego należy? do roślin, do kwiatów, do czego nie należy?),

– ćwiczenia spostrzegania i zapamiętywania. Pokazujemy dziecku obrazek lub przedmiot na kilka sekund i zakrywamy. Pytamy: co było na obrazku? Jakiego koloru były przedmioty? Ile było przedmiotów? Opisz, który był największy, najmniejszy itp. Ćwiczenie dodatkowo doskonali myślenie, wyobraźnię, uwagę i mowę.

– historyjki obrazkowe – porządkowanie obrazków, zgadywanie i opowiadania, co będzie dalej, opowiadanie zdarzeń,

– kalkowanie obrazków przez kalkę techniczną,

– ćwiczenia na materiale literowym, sylabowym, wyrazowym i zdaniowym: rozpoznawanie kształtu liter, wyszukiwanie takich samych liter, dopasowanie litery do obrazka i odwrotnie, tworzenie i czytanie sylab otwartych typu: pa, ba, da, tworzenie z nich wyrazów,

– dobieranie podpisów do obrazków i czytanie ich,

– układanie i przekształcanie wyrazów z liter alfabetu ruchomego,

– uzupełnianie brakujących części wyrazów,

– rozwiązywanie rebusów, krzyżówek i zagadek w gazetkach dziecięcych np. „Świerszczyk”,

– wyszukiwanie i zaznaczanie w czasopismach dziecięcych liter na zasadzie: dźwięczna- bezdźwięczna k-g, d-t, lub podobne graficznie: a-c, u-n, w-m, d-b, p-g, m-n, l-t-ł, e-c, s-z.

 

Uwaga!

 

Podczas czytania przyzwyczajamy dziecko do ujmowania wyrazu jako pewnej całości. Głoskowanie i sylabizowanie staramy się przezwyciężać poprzez przeciąganie samogłosek przy czytaniu. Rodzic czyta wyraźnie i głośno – dziecko słucha i patrzy, co czytamy. Innym sposobem jest czytanie w duecie. Aby tekst był zrozumiały dla dziecka zachęcamy go do opowiedzenia przeczytanej treści – pomagamy przy opowiadania zadając pytania, dopowiadając.

 

 

Zaburzenia analizy i syntezy słuchowej:

 

– trudności w rozumieniu bardziej skomplikowanych poleceń słownych,

– trudności w zapamiętaniu, powtórzeniu trudnych wyrazów i dłuższych zdań,

– trudności w dokonywaniu syntezy wyrazu,

– trudności w pisaniu ze słuchu dłuższych wyrazów,

– trudności w czytaniu całych wyrazów

– często mały zasób słów, agramatyzmy, tylko proste zdania w opowiadaniu,

– zniekształcanie wyrazów w dyktandzie,

– trudności w pisowni wyrazów zmiękczonych,

– kłopoty z różnicowaniem „j-i”,

– trudności w odróżnianiu samogłosek nosowych od „on”, „om”,

– łączenie przyimka z rzeczownikiem, np. w klasie,

– opuszczanie wyrazów, końcówek wyrazów,

– zamiana głosek dźwięcznych na bezdźwięczne- b-p, d-t,

– zamiana syczących na szumiące lub ciszące, np. s- sz, ś,

– trudności w nauce języków obcych,

– trudności w nauce wierszy, tabliczki mnożenia, zapamiętywaniu ciągów słownych (łatwiej się uczą mając tekst przed oczami).

 

Jak pomóc dziecku?

 

Ćwiczenia usprawniające:

 

– wysłuchiwanie i wymawianie głosek na początku wyrazu (nagłos),

– wysłuchiwanie i wymawianie głosek na końcu wyrazu (wygłos),

– wysłuchiwanie i wymawianie w środku wyrazu (śródgłos),

– zabawy w słowa: wymyślanie wyrazów na określoną głoskę, szukanie do nich rymu

– gra państwa-miasta – wyszukiwanie i zapisywanie wyrazów na określona głoskę w odpowiednich kategoriach np. imię, rzecz, roślina, zwierzę,

– zabawy i gry rytmiczne – wystukiwanie rytmu, odgadywanie jaka to melodia na podstawie wysłuchanego rytmu, próby komponowania melodii do zdań,

– bogacenie słownika biernego i czynnego poprzez opowiadania, opisy, rozmowy

– nauka wierszy na pamięć, nauka fragmentów prozy,

– zapamiętywanie ciągów literowych (alfabet) lub określonych nazw np. miesięcy w połączeniu z rytmem lub melodia,

– ćwiczenia graficzno-ortograficzne – rodzic wymawia słowo, dziecko dokonuje analizy głoskowej, omawiamy z dzieckiem trudności, a następnie dziecko zapisuje wyraz.

 

Opóźnienia rozwoju ruchowego:

 

– na początku niechęć do czynności i zabaw ruchowych,

– nadmierna męczliwość,

– nadmierne bądź za małe napięcie mięśniowe (mała precyzja ruchów), kurczowe trzymanie ołówka, silne przyciskanie, częste współruchy (języka, dłoni),

– zaburzona szybkość ruchów, np. dłoni, palców, trudności w majsterkowaniu, wycinaniu, szyciu, zapinaniu guzików, zawiązywaniu sznurówek,

– niewłaściwa koordynacja wzrokowo-ruchowa, trudności w rysowaniu, pisaniu (brzydkie pismo, brak połączeń między literami, zmiana wielkości i kąta nachylenia pisma, wolne tempo pisania, niestaranne zeszyty, kleksy, pogięte kartki, liczne skreślenia i poprawki),

– trudności przyspieszenia czytania na skutek powolnych ruchów gałek ocznych.

 

Jak pomóc dziecku?

 

Ćwiczenia:

 

a)    usprawniające całe ciało

 

– gimnastyka, pływanie, uprawianie sportu,

– zachęcanie do udziału w grach i zabawach ruchowych – jazda na rowerze, skoki przez skakankę itp.,

– pilnowanie, by dziecko nie spędzało więcej niż 2 godziny w ciągu dnia przed telewizorem i komputerem,

– wykorzystywanie zabaw ruchowych do utrwalania schematu ciała i orientacji przestrzennej: lewa – prawa, góra – dół, w prawo – w lewo.

 

b) usprawniające manualnie

 

– ćwiczenia ogólne usprawniające ruchy rąk z wykorzystaniem jak największej liczby technik plastycznych,

– ćwiczenia graficzne ukierunkowane na doskonalenie pisma,

– ćwiczenia i zabawy zwalniające napięcie stawowo-mięśniowe:

* płynne ruchy ramion (naśladowanie lotu ptaków, marsz w wysokiej trawie, drzewa na wietrze),

* zabawy zręcznościowe (rzuty do celu, popychanie piłek lekarskich, rzucanie piłki w parach, ćwiczenia na równoważni, zabawy stolikowe jak pchełki, bierki, bilard stołowy),

* zabawy na orientację w przestrzeni i lateralizację.

 

Ćwiczenia manualne obejmują:

– ćwiczenia ruchliwości palców i sprawności czubków palców,

– lepienie z gliny, plasteliny,

– gra na instrumentach, wyszywanie, haftowanie, pisanie na klawiaturze komputerowej lub maszynie, wycinanki, wydzieranki, nawlekanie korali,

– malowanie palcami na dużym formacie

– ugniatanie kul jedną ręką (z bibuły, gazety)

– kalkowanie wzorów,

– swobodne projektowanie ozdobnych szlaczków malowanych grubym pędzlem na dużej powierzchni

– wypełnianie kolorowanek oraz wzorów wykonanych stemplami,

– wycinanie różnych wzorów wcześniej malowanych

– wydzieranie z papieru różnych postaci,

– zamalowywanie dużych płaszczyzn.

 

 

Zaburzenia orientacji przestrzennej:

 

– słabe rozumienie określeń słownych, dotyczących stosunków przestrzennych, przyimki (w, za, nad, pod, obok, przed…),

– rysunki o niskim poziomie graficznym, mała ilość szczegółów, złe rozplanowanie przedmiotów,

– niewłaściwe rozplanowanie wyrazów w stosunku do strony zeszytu, nie mieszczenie się w liniach zeszytu, częste wybieranie złych linijek

– mylenie kierunku zapisu (pismo lustrzane)

– mylenie liter o podobnym położeniu w stosunku do osi poziomej i pionowej p-g, d-b, u-n, g-b, dotyczy to także czytania i pisania.

– trudności w opanowaniu pojęć dotyczących rozróżniania stron świata, pór roku, miesięcy, pór dnia, dni tygodnia

– trudności w nauce geometrii

 

Jak pomóc dziecku?

 

Ćwiczenia usprawniające:

 

– określanie położenia poszczególnych przedmiotów w przestrzeni, na obrazku,

– rysowanie przedmiotów w odpowiednim położeniu:

* dorysuj pod oknem ławkę

* obok drzewa dorysuj chmurkę itd.

– udzielanie słownej odpowiedzi na pytania dotyczące otaczającej rzeczywistości lub sytuacji przedstawionej na rysunku:

* Obok czego stoi krzesło?

* W którym roku narysowano słońce?

* Co jest w prawym dolnym rogu?

– Kolorowanie obrazka według instrukcji , np.:

* pola oznaczone kółkiem zamaluj na czerwono,

* pola z wynikiem 25 pokoloruj na niebiesko.

– Utrwalanie rozróżniania stron ciała:

* pokaż prawą rękę, lewą nogę, prawe ucho,

* podnieś lewą nogę, schowaj piłkę do lewej kieszeni

* narysuj kreskę po prawej stronie kartki itp.

– śledzenie wzrokiem przedmiotów poruszanych przez rodzica

– śledzenie linii na obrazku tzw. plątaninki

– układanie konstrukcji z klocków np. lego

– kreślenie kształtów graficznych w powietrzu

– rysowanie z zachowaniem kierunku od prawej do lewej szlaczków i kształtów literopodobnych.